Akaryakıt sektöründe çığır açacak bir yeni uygulama ile gündeme düşen UTTS' nin 31 Ocak 2025 itibariyle kullanımı belirli gruplar için zorunlu hale getirilmiştir. Araçların yakıt giderini takip etmek, vergi mağduriyetlerin önüne geçmek ve akaryakıt tüketimini dijital ortamda izleyebilmek amacıyla geliştirilmiştir.
UTTS zorunluluğu şu grupları kapsamaktadır;
-
Vergi mükellefi olan ve akaryakıt giderlerini vergi beyanında göstermek isteyen işletmeler
-
Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtlar
-
1 Temmuz 2025'ten sonra ilk kez tescil edilecek sıfır kilometre araçlar
-
Akaryakıt dağıtım şirketlerinin taşıt tanıma sistemlerini kullanan bireysel taşıtlar.
UTTS’nin Yasal Zorunlulukları ve Mevzuat Bilgisi
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), Türkiye'de akaryakıt piyasasında kayıt dışı ekonomiyi önlemek ve rekabet eşitliğini sağlamak amacıyla geliştirilen bir sistemdir. 5 Ekim 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ ile bu sistemin yasal dayanakları ve uygulama esasları belirlenmiştir. UTTS, akaryakıt alım işlemlerinin dijitalleştirilerek daha güvenilir ve şeffaf bir hale getirilmesini sağlar.
UTTS'nin uygulanması için çeşitli yasal zorunluluklar mevcut olup bunlar aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:
Taşıt Tanıma Birimi (TTB) Zorunluluğu: 30 Nisan 2025'e kadar, kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan taşıtların TTB montajını yaptırmaları gerekmektedir.
Bu tarih itibariyle TTB takılmayan taşıtların akaryakıt alımları, vergi indirimlerinde geçerli olmayacaktır.
Ticari araçlar için zorunluluk: Akaryakıt harcamalarını gider olarak gösteren vergi mükellefleri ve kiralama yoluyla edinilen tüm ticari araçlar için TTB montajı zorunludur. Ayrıca, akaryakıt istasyonlarının da en az bir pompa ünitesine Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) taktırması gerekmektedir.
Bireysel Araçlar İçin Gelecek Zorunluluk:1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren tüm bireysel araçların UTTS sistemi kapsamına TTB taktırılması gerekecektir.
UTTS'nin Amacı ve Kapsamı : UTTS, akaryakıt müşteri işlemlerinin otomatikleştirilmesi ve güvenli bir şekilde takip edilmesi amacıyla oluşturulmuştur. Bu sistem, araçların plaka bilgilerini akaryakıt pompalarına entegre olan cihazlara otomatik olarak aktararak manuel giriş ihtiyacını ortadan kaldırır. Böylece, hem hızlı bir işlem sağlanır hem de hata oranı minimuma indirilir.
Uygulama Süreci ve Cezai Müeyyideler: UTTS'ye geçiş yapmayan mükellefler, Vergi Usul Kanunu'na göre cezai yaptırımlarla karşılaşabilirler. Örneğin, belgelendirilmemiş akaryakıt satışları için düzenlenen belgeler geçersiz sayılacak ve bu belgeler üzerinden vergi indirimleri uygulanmayacaktır.
Akaryakıt istasyonları, TTO ve TTB donanımlarının montajı için yetkilendirilmiş firmalarla çalışmak zorundadır. Darphane, bu sistemin işletilmesi ve denetimi ile ilgili sorumlulukları üstlenmektedir.
Kamyonlara UTTS Kaydı Zorunlu Mudur?
Ulusal taşıt tanıma sistemi bazı araçlar için zorunlu hale getirilmiştir. Şimdilik UTTS zorunluluğu, akaryakıt tüketen ve işletmede kullanılan tüm ticari araçları kapsamaktadır. Bu araçlar arasında kamyonların yanı sıra tırlar, otobüsler, minibüsler ve kamyonetler de yer almaktadır.
Kamyonlara Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kaydı zorunludur. UTTS, ticari amaçla kullanılan araçlar için getirilen bir zorunluluktur ve kamyonlar bu kapsama dahildir. UTTS Kaydı İçin Son Tarih Kamyon sahiplerinin UTTS kaydı yaptırmaları için belirlenen son tarih 30 Nisan 2025' tir. Bu tarihe kadar, kamyonlara Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılması gerekmektedir. TTB, aracın yakıt deposuna entegre edilerek yakıt alımlarının doğru ve güvenilir şekilde takip edilmesini sağlayan bir cihazdır. Kamyon sahiplerinin UTTS kaydı yaptırmaları yasal bir zorunluluktur ve belirlenen son tarihe kadar bu işlemi tamamlamaları gerekmektedir. Bu zorunluluk, sektörde daha şeffaf ve düzenli bir yapı oluşturulmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Tırlara UTTS Kaydı Zorunlu Mudur?
Türkiye'de ticari taşımacılık yapan tırlar için UTTS (Ulusal Taşıt Takip Sistemi) kaydı zorunludur. Bu sistem, taşıtların akaryakıt faaliyetlerinin daha şeffaf ve güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. UTTS kaydı olmayan tırların yasal olarak taşımacılık yapması mümkün değildir ve çeşitli cezai yaptırımlarla karşılaşabilirler.
UTTS kaydı, taşımacılık sektöründe şeffaflığı artırmak, kaçakçılığı önlemek ve yol güvenliğini sağlamak gibi önemli hedeflere hizmet eder. Bu nedenle, tır sahipleri ve işletmecileri için UTTS kaydını yaptırmak yasal bir zorunluluk olmanın yanı sıra, işlerini güvenli ve yasal bir çerçeve içinde yürütmeleri için de büyük önem taşır.